Patern Çıkarmak (11)

Baskı Devre: Elektronik devre elemanlarının üzerine yerleştirildiği ve bu elemanlar arasındaki elektriksel bağlantının bakırlı yüzde oluşturulan yollarla sağlandığı plakalara baskı devre plaketi veya kısaca baskı devre adı verilir.


İşlem Basamakları:
1. Baskı Devresindeki Elamanların Ölçülerine Göre Plaket Boyutunun Belirlenmesi:
Baskı devresinin hazırlanması için devrede bulunan elektronik elemanların plaket üzerine yerleşim şekli düşünüldükten sonra gerekli sadelik sağlanarak, şema düzenlenir. Kullanılan devrenin elemanlarının gerçek boyutları ölçülerek yukarıdaki tabloya kaydedilir.
2. Yerleştirme Şekli ve Montaj Ölçülerinin Ayarlanması:
Elektronik devre elemanları plaket üzerine dik ve yatay olarak monte edilir. Baskı devre plaketi üzerine elemanların paralel veya dik montajına karar verilmelidir. Eğer üç bacaklı elemanların arasındaki mesafe yeterli ise bacakların gövdeye bağlı olduğu ölçüde plakete takılması önerilir.

3. Devre elemanlarının montaj şeklinin belirlenmesi:
Devre elemanlarının montaj şekli belirlenirken aşağıdaki durumlara dikkat edilmelidir.
• Diyot, direnç gibi devre elemanları yatay; üç ya da daha fazla bacağı olan transistör, tristör, triyak vb. elemanlar ise dikey olarak monte edilmelidir. (Plakete göre)
• Gerek iki bacaklı, gerekse üç bacaklı elemanların bacak aralıkları plaket üzerinde hep aynı olmalıdır.
• Çalışma sırasında ısınacak elemanların diğer devre elemanlarını etkilememesi için aralarında uygun mesafe bırakılmalıdır.
• Yerleştirme sırasında elemanların birbirine değmemesine ve plaket üzerinde fazla yer kaplamamasına dikkat edilmelidir. Ayrıca bu hususların yanında görünüşe ve estetiğe de dikkat edilmelidir.
4. Baskı devre plaketinin hazırlanması:
Uygulanacak devrenin büyüklüğüne göre baskı devre plaketleri istenilen ölçülerde olmayabilir. Bunun için bu plaketleri kesmek gerekir. Sağlıklı bir kesme işlemi için şu metotlar kullanılır. Giyotin makasla kesme, maket bıçağı ile kesme, testere ile kesme.
5. Patern çıkarmak:
Devre şemasının, baskı devre plaketine aktarılacak duruma gelmiş haline patern denir. Plaket üzerinde akım yollarının çizilmesi iki yöntemle yapılır.

a. Ada yöntemi: Eleman sayısı az, daha ziyade amatörce hazırlanan hobby devrelerinde kullanılır. (Sol şekil)
b. Bağlantı yolları yöntemi: Eleman sayısının fazla olduğu, profesyonelce hazırlanan plaketlerde kullanılır. (Sağ şekil)
Baskı devre plaketi üzerine aktarılacak paternin çıkarılması için milimetrik kağıt veya köpük kullanılır.
• Devre eleman boyutları göz önüne alınarak, elemanlar milimetrik kâğıt üzerine yerleştirilir. Köpük kullanılacaksa milimetrik kağıt köpük üzerine yapıştırılır ve yerleşim planına göre eleman ayakları köpüğe batırılarak yerleştirilir. (Bu yüz plaketin elemanlı yüzü kabul edilir, yani elemanlar bu yüze yerleştirilir.)
• Eleman bacaklarının geleceği delik yerleri tespit edilir ve bu delikler arasına semboller çizilir. Daha sonra devreye uygun olarak hatlar çizilip koyulaştırılır.
• Milimetrik kâğıt ters çevrilerek, eleman bacaklarının geleceği yerler ve hatlar işaretlenip çizilir. (Bu yüz plaketin bakırlı yüzü kabul edilir.) Hazırlanan Patern uygun bir metotla bakırlı yüzeye aktarılır. (Hat kalınlıkları 1,5-2 mm, bağlantı noktaları 3-5 mm olmalıdır.)