Dijital Voltmetre

Devre 10Hz osilatör,karşılaştırıcı katı,sayıcı katı ve dijital analog çeviriciden meydana gelmektedir.Devre 0-30 arasındaki gerilimleri ölçmek için tasarlanmıştır.Bu katların teker teker nasıl yapılabileceğini açıklayalım.


10Hz Osilatör Katı
Astable multivibratör olarak 555 entegresi kullanılır. Yandaki şekilde 555 entegresi kullanılarak gerçekleştirilen astable multivibratör devresi görülüyor. Bu devrede R1, R2 ve C1 değerleri değiştirilerek devrenin çıkış frekansı değiştirilebilir. Devredeki R1 ve R2 dirençlerinin değerleri belirli değerler arasında olması gerekir. Buna göre;
            R1 > 1k
            R2 > 1k
            R1 + R2 < 3,3M olarak seçilmelidir.

Karşılaştırıcı Katı
Ölçülecek olan gerilim yukarıdaki şekilde V1 ile gösterilen bölüme uygulanıyor. Bu uygulanan gerilimin değeri; R1 ve R2 den oluşan gerilim bölücü devre ile değeri düşürülüyor. Gerilim bölücü devreden gelen gerilim ile Dijital-Analog Converter bölümünden gelen gerilim değerleri opamp ile karşılaştırılarak opamapın çıkışında bir değer üretir.
Opampın 3 numaralı bacağına, 2 numaralı bacağına göre daha büyük bir gerilim değeri gelirse opampın çıkışı, yaklaşık olarak opamp beslemesine eşittir. Yani çıkış yaklaşık +15V seviyesindedir.
 Opampın 2 numaralı bacağına, 3 numaralı bacağına göre daha büyük bir gerilim değeri gelirse opampın çıkışı, yaklaşık olarak opamp beslemesine eşittir. Yani çıkış yaklaşık -15V seviyesindedir.
Karşılaştırıcı devredeki opampın 3 numaralı ucuna, 2 numaralı ucuna göre daha büyük bir gerilim geldiğinde karşılaştırıcı devre çıkışı pozitif olur ve And kapısının girişine bir DC seviye uygulanır. 10Hz’lik osilatör katından gelen her darbede sayıcı sayar. Sayıcının birler basamağı 9 olduğunda 74393(B)’nin MR ucuna ve 74393(A)’nın CLK ucuna bir And kapısı ile sinyal uygulanır. Bu sayede onlar basamağı 1 olurken biler basamağı 0 olur. Sayıcının sayması karşılaştırıcı devreden 0 gelene kadar devam eder.
Karşılaştırıcı devreden 0 gelmesi demek girişten uygulanan gerilim değeri, Dijital-Analog Converter katıdan gelen gerilim değerinden düşük olması demektir. Yani Dijital-Analog Converter bölümünden gelen gerilim değeri daha büyüktür. Böylece karşılaştırıcı katından çok düşük gerilim çıkışı olur ve And kapısı çıkışı 0 olur. Bu sayede sayıcı durur ve girişten uyguladığımız gerilim seviyesini displayde görürüz.
MR uçlarına bağlı olan kondansatör ve direnç sayıcının ilk start anında 00 dan başlamasını sağlamaktadır.

Dijital-Analog Converter Katı
Dijital-Analog Converterlar dijital bilgileri analog sinyallere çevirmede kullanılır. Girişine uygulanan dijital bilgiye göre çıkışında bir voltaj değeri görülmektedir.
DAC0808 Entegresinin tipik uygulaması aşağıdaki gibidir. Sayıcıların MR uclarına uygulanan kondansatör direnç sayıcının 0’dan başlamasını sağlar.


Devrenin girişine 12V uygulandığında gerilim ölücü devre ile bu gerilim değeri 1V seviyesine düşürülür. DAC çıkışı (eşit veya büyük ) => 1V olduğunda opamp çıkışı 0 olur ve And kapısı çıkışı da 0 olur. Sayıcıya clock gelmediği için sayıcı durur.