DENEYİN AMACI: LDR ile triyak kontrolü yapan devreyi incelemek. TEORİK BİLGİLER: Triyaklar küçük geyt akımlarıyla büyük yük akımlarını kontrol eden ve her iki yönde akım geçiren elemanlardır. LDR yardımıyla triyağın geyt akımı ışığa bağlı olarak kontrol edildiğinde, çok daha büyük olan yük akımı da kontrol edilmiş olur. |
DENEYDE KULLANILAN ALETLER: 1-Bread Board 2-AVOmetre 3-Devre Şemasında belirtilen elemanlar DEVRENİN ÇALIŞMASI : Devreye enerji uygulandığında LDR ışık alıyorsa iç direnci çok küçülür. Bu nedenle R1 üzerinden gelen akım LDR üzerinden devreyi tamamlar. C1 uçlarındaki gerilim diyak ateşleme gerilimine ulaşamadığı için triyak yalıtkandır ve yük çalışmaz. LDR üzerine gelen ışık kesildiğinde ise LDR’ nin direnci büyür (Yaklaşık 2 MΩ) R1 üzerinden gelen akım C1 kondansatörünü şarj eder. C1 uçlarındaki gerilim diyak ateşleme gerilimine ulaştığında diyak ve geyt tetiklemesi alan triyak iletime gider. İletken olan triyaktan geçen akım yükün çalışmasını sağlar. DENEYİN YAPILIŞI : |
1. Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.
2. Bread - Board üzerine devreyi kurunuz.
3. Devrenin doğruluğunu kontrol ediniz.
4. Öğretmeniniz denetiminde devreye enerji veriniz.
5. LDR üzerini kapatarak ışık gelmesini önleyiniz ve lâmbanın yandığını gözleyiniz.
6. Lâmba yanarken tristör ve kondansatör uçlarındaki gerilimleri ölçerek kaydediniz.
7. LDR 'nin üzerini açarak ışık gelmesini sağlayınız ve lâmbanın söndüğünü gözleyiniz.
8. Lâmba sönük durumda iken tristör ve kondansatör uçlarındaki gerilimleri ölçünüz ve kaydediniz.
9. Enerjiyi keserek devreyi dikkatlice sökünüz.
10. Bu temrine ait soruları cevaplandırınız.
GÖZLEM TABLOSU :
SORULAR : |
1. Devrede triyak yerine tristör bağlanırsa devrenin çalışması değişir mi?
2. LDR devredeki yerinden sökülüp R1 direncine seri bağlanırsa devre nasıl çalışır? Neden?
3. R1 direncinin değeri büyütülürse devre nasıl çalışır? Neden?
