DENEYİN AMACI : Tristör ile doğru akım motor hız kontrolü devresini çizme ve uygulama bilgi ve becerisini kazanmak. |
DENEY BAĞLANTI ŞEMASI:
DENEYDE KULLANILAN ALETLER: 1-Bread Board 2-AVOmetre 3-Devre Şemasında belirtilen elemanlar DEVRENİN ÇALIŞMASI : Tristör ile doğru akım motor hız kontrolü, yaygın bir uygulama alanına sahiptir. Günümüzde tristörlü DA motor hız kontrol sürücüleri (Yol Vericileri), reostaların yerini almıştır. En önemli avantajı, reostalı yol vericilere göre enerji tasarrufu sağlaması ve maliyetlerinin düşük olmasıdır. Şekildeki devrede tam dalga doğrultma yapıldıktan sonra, 12 volt doğru gerilim ile motorun hızı kontrol edilir. Motor hızı (Devir Sayısı), potansiyometre ile ayarlanır. D diyodu, motor bobini üzerinden devreye dönen regeneratif gerilimi ortadan kaldırır. Devre, köprü tipi tam dalga doğrultmaç devresi ile beslenmelidir. Eğer regüleli güç kaynağından beslenecek olursa devre çalışmaz. Doğrultucuda kondansatör bulunmamalıdır. Regüleli güç kaynakları, şiddeti değişmeyen doğru gerilim verir. Köprü tipi doğrultmacın ise, çıkışından şiddeti değişen (Gerilimin 0 'a Düştüğü) gerilim elde edilir. DENEYİN YAPILIŞI : |
1. Devre elemanlarının sağlamlık kontrolünü yapınız.
2. Bread - Board üzerine devreyi kurunuz.
3. Devrenin doğruluğunu kontrol ediniz.
4. Öğretmeniniz denetiminde devreye enerji veriniz.
5. Devrede potansiyometrenin değerini değiştirerek, motor devir sayısının değiştiğini gözleyiniz.
6. Potansiyometreyi en büyük direnç değerine alarak, DA motoru uçlarındaki gerilimi DA voltmetresi ile ölçünüz.
7. Potansiyometreyi en küçük direnç değerine alarak, DA motoru uçlarındaki gerilimi DA voltmetresi ile ölçünüz.
8. D5 diyodunu sökünüz. 6. ve 7. maddelerdeki işlemleri tekrar ediniz ve ölçtüğünüz değerleri karşılaştırınız.
9. Enerjiyi keserek devreyi dikkatlice sökünüz.
10. Bu temrine ait soruları cevaplandırınız.
SORULAR : |
1. Devredeki tristör doğru gerilim uygulanmasına rağmen neden 16. temrinde çalıştığı gibi çalışmamaktadır?
2. Devredeki potansiyometrenin görevini açıklayınız.
3. Devredeki D diyodu ters bağlanırsa ne olur?
