DENEYİN AMACI : Triyak’ ın diyak ile tetiklenmesini incelemek.
TEORİK BİLGİLER : Triyağın diyak ile tetiklenmesi ekonomik olması, basit olması ve kararlı çalışması nedeniyle en yaygın kullanılan tetikleme yöntemidir. Diyağın ateşleme geriliminin yüksek olması nedeniyle geniş faz açısıyla güç kontrolü yapılabilir.
DENEY BAĞLANTI ŞEMASI:
DENEYDE KULLANILAN ALETLER:
1-Bread Board
2-AVOmetre
3-Devre Şemasında belirtilen elemanlar
4-Osilaskop
DEVRENİN ÇALIŞMASI :
Devreye enerji uygulandığında triyak uçlarında değeri pozitif veya negatif maksimuma doğru yükselen bir gerilim görülür. Ancak C1 kondansatörü boş olduğundan dolayı diyak yalıtkandır ve geyt tetiklenmez. Bu yüzden tiryak ve yükten akım geçmez.
C1 kondansatörü R1 ve P1 üzerinden şarj olur. Uçlarındaki gerilim, diyak ateşleme gerilimine ulaştığında diyak, dolayısıyla geyt tetiklemesi alan triyak iletken olur. Triyak ve yük üzerinden geçen akım yükün çalışmasını sağlar. Alternansın sonunda triyak kesime gider. İkinci alternansta C1 ter yönde şarj olur. Yukarıda anlatılan olaylar tekrarlanır. Potansiyometrenin konumu değiştirilerek C1 uçlarındaki gerilimin diyak ateşleme gerilimine çıkma süresi ayarlanabilir. Bu şekilde triyaktan akım geçme süresi değiştirilerek yük kontrolü sağlanır.
DENEYİN YAPILIŞI :
1- AVOmetre ile devre elemanlarının sağlamlığını kontrol ediniz.
2- Devreyi Bread board üzerine monte ediniz.
3- Devreye enerji uygulayarak S1 anahtarını kapatınız. Bu anda lambanın yandığını gözleyiniz.
4- P1 potansiyometresinin konumunu değiştiriniz. Lamba parlaklığındaki değişimi gözleyiniz.
5- Sonuçları gözlem tablosuna yazınız.GÖZLEM TABLOSU :
SORULAR :
1-C1 kondansatörü kısa devre olursa lamba yanar mı? Neden?
2-C1 kondansatörü açık devre olursa lamba yanar mı? Neden?
3-R2 direnci açık devre olursa lamba yanar mı? Neden?
4-S1 anahtarına seri bir diyot bağlanırsa lambanın parlaklığı değişir mi? Neden?